"Stosunki polsko-niemieckie w długim XIX wieku w kontekście historii południowo-zachodnich Niemiec" były tematem kolokwium naukowego zorganizowanego przez Fundację Siebenpfeiffer. Pod kierownictwem prof. dr Wilhelma Kreutza, przewodniczącego Towarzystwa Badań Historycznych i Edukacji Politycznej Hambach oraz kierownika Katedry Historii na Uniwersytecie w Mannheim, naukowcy z różnych dyscyplin dyskutowali o aspektach i wydarzeniach, które rzucają światło na stosunki polsko-niemieckie z perspektywy historycznej i bieżącej. Konferencja odbyła się w ciągu dwóch dni w skrzydle parlamentarnym Forum Homburg.
Niemiecka badaczka Gabriela Brudzynska-Nemec (Drezno) wyjaśniła wielką solidarność okazaną polskim bojownikom o wolność w Homburgu na początku lat trzydziestych XIX wieku. Podczas polskiego powstania przeciwko Rosji na dużą skalę zbierano datki na ich wsparcie. A kiedy wygnani lub wypędzeni bohaterowie udawali się ustalonymi trasami na wygnanie do Francji, urządzano im w regionie wystawne przyjęcia. Prof. dr Peter Oliver Loew, dyrektor Niemieckiego Instytutu Polskiego w Darmstadt, spojrzał na "polski entuzjazm" na festiwalu w Hambach w 1832 r. nieco bardziej krytycznie: chociaż przedstawiciele polskiego ruchu wolnościowego byli obecni, a polska flaga została podniesiona obok niemieckiej trójkolorowej, ten entuzjazm ze strony Polaków został zinstrumentalizowany przez ruch Hambach do realizacji własnych celów. Niemniej jednak ten "udział Polaków" należy interpretować jako symbol dążenia do "Europy demokratycznych państw narodowych".
Wolfgang Obermaier, nauczyciel historii z Hanoweru, omówił "obraz Polski", który charakteryzował debatę w pierwszym swobodnie wybranym parlamencie we frankfurckim Paulskirche w latach 1848/49. Zacytował przemówienia, w których szowinistyczne nastawienie do Polaków stało się jasne, zwłaszcza w Prusach. Jego konkluzja: "Ideologia nazistów, która przeciwstawiała niemiecką rasę panów rzekomo gorszym Polakom, kształtowała się już w tym okresie".
Dr Jürgen Dick, historyk z Bruchsal, prześledził przebieg powstań w Palatynacie i Badenii w maju i czerwcu 1849 roku. Polscy oficerowie odegrali ważną rolę jako dowódcy demokratycznie myślących nieregularnych w tym konflikcie, który był również zwalczany militarnie. Ostatecznie jednak wszystkie wysiłki okazały się daremne w starciu z silnie uzbrojoną armią pruską.
Prof. dr Klaus Ziemer, emerytowany dyrektor Niemieckiego Instytutu Historycznego w Warszawie, mówił o wewnętrznej sytuacji politycznej w Polsce rok po wyborach parlamentarnych w 2023 r. oraz o bieżących stosunkach polsko-niemieckich. Podkreślił intensywność, z jaką partia PiS, która rządziła Polską w latach 2015-2023, demontowała demokratyczne instytucje i struktury.
Dr Theophil Gallo, starosta powiatu Saarpfalz-Kreis, przewodniczący zarówno Fundacji, jak i Towarzystwa Niemiecko-Polskiego Saar, mówił o potrzebie i wpływie partnerstw gminnych, które powiat Saarpfalz-Kreis utrzymuje z regionami w Polsce i na Ukrainie. Pomagają one wspierać i pogłębiać relacje na różnych poziomach. Podkreślił również wartość istniejących od lat partnerstw szkolnych, które są utrzymywane za pośrednictwem Spohns Haus i stowarzyszenia Begegnungen auf der Grenze. "Bieżące kontakty, które powinny być rozszerzane w duchu Trójkąta Weimarskiego i wraz z Ukrainą prowadzić do "Trójkąta Weimarskiego 2.0", mogą być korzystne dla wszystkich stron. Biorąc pod uwagę obecne wydarzenia wokół nas, zdecydowanie powinniśmy bardziej słuchać rad naszych wschodnioeuropejskich partnerów. My, Niemcy, musimy nauczyć się lepiej rozumieć Polaków, którzy są wobec nas bardzo otwarci; zbyt mało wiemy o losach Polski i o tym, co kieruje ludźmi w Polsce. Posunąłbym się nawet do stwierdzenia, że w przyszłości będziemy potrzebować naszych przyjaciół w Polsce i na Ukrainie bardziej, niż zdajemy sobie z tego sprawę, że będziemy nawet od nich zależni. Obecnie zainteresowane strony w Niemczech próbują bagatelizować sytuację w Ukrainie i związane z nią zagrożenia dla Niemiec i Europy. Z drugiej strony, odporność naszych wschodnioeuropejskich partnerów jest naszą szansą" - podkreślił na zakończenie.
Referaty wygłoszone podczas kolokwium zostaną opublikowane w zmienionej i rozszerzonej wersji jako tom 13 w serii "Schriften der Siebenpfeiffer-Stiftung".